Πώς μπορείτε να διαπιστώσετε αν οι παίκτες πάσχουν από άγχος

Το άγχος είναι μια φυσική και φυσιολογική κατάσταση ενεργοποίησης, η οποία κατά τη διάρκεια της εξέλιξης έχει επιλεγεί για την επιβίωσή μας σε επικίνδυνες καταστάσεις. Για το λόγο αυτό το άγχος δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβόμαστε. Μας επιτρέπει αντιδράσεις επίθεσης ή διαφυγής για να αντιμετωπίσουμε φοβισμένες καταστάσεις. Σε αυτό το άρθρο θα εμφανιστούν οι δείκτες για να διαπιστώσετε αν οι παίκτες είναι αγχωμένοι.

Το άγχος, ως κατάσταση ενεργοποίησης που επιτρέπει γρήγορες αντιδράσεις, χρειάζεται φυσιολογικές και αυτόματες αντιδράσεις που διέπονται από το αυτόνομο νευρικό σύστημα, το οποίο αποτελείται από το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό σύστημα. Το πρώτο φέρνει σε ενεργοποίηση αποτελεσματικές αντιδράσεις σε επικίνδυνες καταστάσεις, το δεύτερο αντίθετα, επαναφέρει μια ισορροπημένη κατάσταση. Αυτά τα δύο συστήματα δρουν σε συγκεκριμένα μέρη του σώματός μας.

---

Ποια είναι τα σήματα που πρέπει να παρατηρήσουμε στους παίκτες μας για να εντοπίσουμε μια κατάσταση ενεργοποίησης

Υποθέτουμε ότι βρίσκεται σε κατάσταση άγχους, οπότε το συμπαθητικό του σύστημα θα προκαλέσει αύξηση των καρδιακών παλμών και της αρτηριακής πίεσης για να αυξήσει την παροχή οξυγόνου στους μυς του. Στην πραγματικότητα οι μύες του θα πρέπει να είναι πιο τεντωμένοι για να επιτρέψουν μια αντιδραστική αντίδραση. Κοιτάξτε λοιπόν τη στάση του σώματός του, των χεριών και των ποδιών του. Φαίνεται να είναι έτοιμος να πετάξει; Μερικές φορές επιτυγχάνουμε το αντίθετο αποτέλεσμα εξαιτίας του υπερβολικού άγχους που οδηγεί στο να έχουμε μπλοκαρισμένα και αδύναμα πόδια, προκαλώντας να είναι αργός στην αντίδραση. Συμβαίνει επίσης, όταν κάποιος είναι αγχωμένος, να μην μπορεί να σταματήσει να κινείται, να περπατά και να χοροπηδά νευρικά. Κάποιος χρησιμοποιεί στερεότυπες και τελετουργικές κινήσεις. Επίσης, πρέπει να παρατηρείται το στόμα. Είναι τα δόντια του σφιγμένα και οι μύες της κάτω γνάθου σφιγμένοι; Ή μήπως το στόμα του είναι πιο ανοιχτό για να αποθηκεύει περισσότερο αέρα; Παρατηρώντας μάλιστα το στήθος του, θα μπορούσατε να δείτε γρήγορες και λιγότερο βαθιές αναπνευστικές κινήσεις, επειδή η συχνότητα της αναπνοής αυξάνεται για να ανταποκριθεί σε μεγαλύτερο αίτημα οξυγόνου. Μερικές φορές παρατηρούμε γρήγορες αναπνοές ή βαθιές αναπνοές. Παρατηρώντας το στόμα μπορείτε επίσης να δείτε αν είναι "στεγνό" και αν ο παίκτης σας πίνει συχνά έστω και μικρές γουλιές νερού ή ενεργειακού ποτού. Η ενεργοποίηση του συμπαθητικού συστήματος στην πραγματικότητα, επιφέρει το φαινόμενο του "στεγνού στόματος".

Αυτού του είδους η κατάσταση ενεργοποίησης κάνει το συμπαθητικό σύστημα να μπλοκάρει τις γαστρεντερικές λειτουργίες επειδή είναι περιττές, διευκολύνοντας την παραμονή των τροφών και του στομαχικού οξέος στο στομάχι και των κοπράνων στο έντερο. Παρατηρήστε λοιπόν αν ο αθλητής σας πηγαίνει συχνά στην τουαλέτα ή αν έχει ναυτία ή αν χρειάζεται να κάνει εμετό.

Επίσης, η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται, αυξάνοντας και τον ιδρώτα, προκειμένου να υπάρχει καλή θερμορύθμιση. Παρατηρήστε αν ο παίκτης σας ιδρώνει όταν είναι ακίνητος, όταν το κλίμα δεν το απαιτεί. Οι παλάμες του μπορούν να είναι ένας καλός προγνωστικός δείκτης και επίσης το χρώμα του δέρματός του δίνει χρήσιμες πληροφορίες. Ακόμη και αν είναι ακίνητος, έχει κόκκινα ή ασυνήθιστα σημάδια στο πρόσωπο και το λαιμό του;

Είναι χρήσιμο για τη λήψη καλύτερων αποφάσεων ταχύτερα. Ωστόσο, εάν η ενεργοποίηση είναι ακραία, το άτομο μπορεί να αισθάνεται σύγχυση και να δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί. Επιπλέον, η ικανότητα κρίσης/πρότασης λύσεων μπορεί να μην είναι πάντα ακριβής όταν βασίζεται σε προσωρινή, σχεδόν ενστικτώδη διαίσθηση, η οποία μερικές φορές οδηγεί σε αποφάσεις που έχουν δυσμενή αποτελέσματα. Ως εκ τούτου, πρέπει να παρατηρείτε τη λήψη αποφάσεων του ποδοσφαιριστή σας κατά τη διάρκεια του αγώνα. Μερικές φορές μάλιστα, δεν κάνει τη σωστή πάσα, σαν να μην γνωρίζει το σύστημα του παιχνιδιού ή να μην βλέπει τους συμπαίκτες του. Η προσοχή, μπορεί να εστιάζει με περιοριστικό τρόπο στο στόχο (ο επιθετικός εστιάζει μόνο στο τέρμα και τον τερματοφύλακα) ή μπορεί να είναι προσανατολισμένη στην εξεύρεση λύσεων (ο επιθετικός εστιάζει στην τοποθέτηση των συμπαικτών του για να εξετάσει μια πιθανή πάσα που θα εκτελέσει). 

 

Έτσι, το να μαθαίνετε να παρατηρείτε τους παίκτες σας μπορεί να αποκαλύψει κάποια από την κατάσταση ενεργοποίησής τους. Το να εκφράσουμε με λόγια αυτό που νιώθουμε για το επίπεδο άγχους, είναι κάτι πολύ χρήσιμο, να πούμε για παράδειγμα "φαίνεσαι λίγο σφιγμένος", παίρνοντας με αυτόν τον τρόπο μια πιθανή ανατροφοδότηση. Αυτού του είδους η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ προπονητή και παίκτη, μπορεί να μειώσει το άγχος επειδή ο παίκτης μπορεί να νιώσει ότι τον καταλαβαίνουν.

Στο επόμενο άρθρο θα εξετάσουμε καλύτερα τι συμβαίνει όταν το άγχος είναι υπερβολικό, αναλύοντας τη σχέση μεταξύ άγχους και απόδοσης.